อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย เป็นที่เที่ยวทางประวัติศาสตร์อีกเมืองหนึ่งที่สำคัญ นอกจากนี้ยังเป็นอีกเมืองที่ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก โดยยูเนสโก้อีกด้วย จังหวัดสุโขทัยมีมนต์เสน่ห์แห่งศิลปะ และสถาปัตยกรรมเก่าแก่ที่มีอายุยาวนานมาหลายร้อยกว่าปี วัดศรีชุมเป็นวัดที่ตั้งอยู่ในบริเวณของโบราณสถานเขตอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ภายในวิหารของวัดศรีชุมเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธรูปพูดได้ขนาดใหญ่สร้างขึ้นด้วยศิลปะแบบสุโขทัย เป็นพระพุทธรูปองค์ใหญ่ที่สำคัญของวัดศรีชุม จ.สุโขทัย ซึ่งคำว่า อจนะ มีผู้ให้ความหมายพระอจนะหรือพระพุทธรูปพูดได้ในภาษาบาลีว่า “อจละ” ซึ่งแปลว่า “ผู้ไม่หวั่นไหว มั่นคง” พระอจนะหรือพระพุทธรูปพูดได้เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบ วัสดุปูนปั้น แกนในก่ออิฐและศิลาแลง หน้าตักกว้าง 11.30 เมตร สูง 15 เมตร องค์พระพุทธรูปพูดได้มีขนาดใหญ่เต็มวิหาร วัดศรีชุม
พระพุทธรูปพูดได้ วัดศรีชุม มีจริงหรือไม่ ?
ภายในวัดศรีชุมแห่งนี้มีเรื่องราวที่น่าสนใจเป็นเล่าสืบต่อกันมาว่า พระพุทธรูปพูดได้ที่ประดิษฐานภายในวัดแห่งนี้ซึ่งมีชื่อเรียกว่า “พระพุทธอจนะ” เป็นที่เลื่องลือถึงความศักดิ์สิทธิ์ ความเป็นสิริมงคล การให้พรในเรื่องของโชคลาภ เงินทองต่าง ๆ และมนตร์เสน่ห์ที่มีเอกลักษณ์ วัดศรีชุมนั้นมีการสร้างที่แปลกกว่าวัดทั่วไปโดยใช้มณฑปที่มีพระพุทธรูปพูดได้ขนาดใหญ่ประดิษฐานเป็นพระประธานเปรียบเป็นอุเทสิกเจดีย์ และมีพระวิหารต่อออกมาแบบที่เป็นที่นิยมในสมัยนั้น นักโบราณคดีให้ความเห็นว่ามณฑปพระอจนะ น่าจะสร้างโดยมีคติเป็นพระคันธกุฎี คือเป็นที่ประทับของพระพุทธเจ้าในสมัยพุทธกาล ตามตำนานเล่าว่า สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงยกกองทัพไปปราบกบฎที่เมืองสวรรคโลก ได้มีการเรียกชุมนุมเหล่าแม่ทัพที่วัดศรีชุม แต่การทำศึกสงครามครั้งนี้เหล่าทหารไม่มีกำลังในการสู้รบ ด้วยปฏิภาณไหวพริบของสมเด็จพระนเรศวรจึงสร้างขวัญกำลังใจ ได้มีการวางแผนให้กับทหารเหล่านั้น โดยการให้ทหารนายหนึ่งปีนบันไดขึ้นไปทางด้านหลังขององค์พระพุทธรูปพูดได้ และจัดพิธีเสี่ยงทายกับพระพุทธรูป โดยพระองค์ได้เสี่ยงทายว่า หากการรบครั้งนี้มีชัยชนะขอให้พระพุทธรูปกล่าวตอบ แต่ถ้าหากการรบในครั้งนี้ไม่ชนะก็ไม่ต้องตอบสิ่งใด ซึ่งผลของการเสี่ยงทายก็คือ พระพุทธรูปก็ได้กล่าวตอบกลับมา เหล่าทหารทั้งหลายที่ได้รับฟังล้วนคิดว่าพระสุรเสียรขององค์พระพุทธรูปพูดได้เป็นปาฏิหาริย์ของวัดศรีชุม ส่งผลให้กองทัพของสมเด็จพระนเรศวรมีขวัญกำลังใจในการทำศึกสงครามเพื่อบ้านเมืองเพิ่มขึ้นเป็นอันมาก จึงเป็นตำนานความเหลือเชื่อที่เล่าต่อกันมาของ พระพุทธรูปพูดได้ นอกจากนี้วัดศรีชุมยังเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งได้มีการจัดพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาขึ้นที่นี่
การได้มาเที่ยวชมโบราณสถาน ทำให้เราได้เรียนรู้เรื่องราวในอดีตมากขึ้น นอกจากได้เห็นของจริงแล้วนั้น ยังได้สัมผัสบรรยากาศสถานที่อันศักดิ์สิทธิ์ทางประวัติศาสตร์ ยังมีเรื่องราวสถานที่ศักดิ์สิทธิ์อีกมากมายในจ.สุโขทัยให้เราได้สัมผัส ส่วนวัดศรีชุมตั้งอยู่ที่ถนนจรดวิถีถ่อง ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย เปิดให้เข้าชม : 07.30-17.30 น. ค่าเข้าชม นักท่องเที่ยวชาวไทย 10 บาท ชาวต่างชาติ 30 บาท
